Od 29 września br. wchodzi w życie nowelizacja ustawy o AMW oraz innych ustawach (Dz.U z 14.09.2023, poz. 1872), która ma ułatwić formowanie 300-tysięcznej armii i zachęcić do pozostania w wojsku m.in. poprzez szybsze awanse. Najbliższe mianowania nastąpią z okazji Święta Niepodległości. Nie jest wykluczone, że kilkadziesiąt tysięcy żołnierzy dowie się o nich tuż przed wyborami parlamentarnymi.
Awanse żołnierzy zawodowych odbywają się na podstawie art. 140 ustawy z 11 marca 2022 r. o obronie Ojczyzny, rozporządzenia MON z 20 lutego 2023 r. w sprawie wyznaczania żołnierzy zawodowych na stanowiska służbowe i zwalniania z tych stanowisk [Dz.U. poz. 413], który wszedł w życie od 3 marca br. oraz wytycznych Departamentu Kadr MON.
Szeregowy awansowany po roku
Zmieniony art. 140 ustawy o obronie Ojczyzny ma na celu skrócenie minimalnych okresów służby wymaganych do mianowania na wyższy stopień wojskowy. Zamiast aktualnie obowiązującego 3-letniego stażu służby w stopniu wojskowym (wyjątkowo 2-letnim w szczególnych sytuacjach) proponuje się awanse:
- w korpusach szeregowych i podoficerów młodszych – po upływie 12 miesięcy od mianowania,
- w korpusie oficerów młodszych – po upływie 2 lat od mianowania.
W pozostałych korpusach tj. podoficerów starszych i oficerów starszych oraz generałów, zachowano dotychczasowe zasady mianowania. W tym przypadku w szczególnie uzasadnionych przypadkach, jeżeli przemawiają za tym potrzeby Sił Zbrojnych, na stopnie wojskowe, żołnierz może być mianowany na kolejny wyższy stopień wojskowy, jednak nie krótszym niż 2 lata.
W projekcie ustawy uzasadniano te zmiany potrzebą przyspieszenia osadzania wyższych wakujących stanowisk służbowych, a na zwolnione przez tych żołnierzy stanowiska służbowe, które są najniższymi w korpusach, będą powołane osoby cywilne”. Należy dodać, że także pracownicy wojska, których stanowiska za ich zgodą będą przekształcone w wojskowe.
W artykule 140 ust. 12 ustawy o obronie Ojczyzny zapisano, że żołnierze w czynnej służbie wojskowej mogą być mianowani w czasie pokoju na kolejny wyższy stopień wojskowy, jeżeli spełniają łącznie następujące warunki:
- uzyskają pozytywne wyniki w szkoleniu wojskowym;
- otrzymali co najmniej bardzo dobrą ocenę w opinii służbowej;
- ukończyli kurs lub szkolenie wojskowe, jeżeli jest to wymagane dla stopnia wojskowego, na który mają być mianowani.
Do 28 września br. zmiana zaszeregowania w korpusie szeregowych zawodowych oraz podoficerów zawodowych była możliwa po upływie co najmniej:
- 3 lat zajmowania przez żołnierza zawodowego stanowiska służbowego w posiadanym stopniu wojskowym oraz uzyskaniu ogólnej oceny co najmniej bardzo dobrej w ostatniej opinii służbowej;
- 2 lat zajmowania przez żołnierza zawodowego stanowiska służbowego w posiadanym stopniu wojskowym oraz uzyskaniu ogólnej oceny wzorowej w ostatniej opinii służbowej.
Najbliższe mianowania - z okazji Święta Niepodległości
Zgodnie z rozporządzeniem MON z 20 lutego 2023 r. najbliższe awanse żołnierzy zawodowych są przewidywane z okazji Święta Niepodległości. 11 Listopada na kolejną belkę mogą liczyć szeregowi i podoficerowie młodsi po spełnieniu ustawowych warunków w ramach zajmowanego stanowiska służbowego. To jest spora grupa żołnierzy ( ok. kilkadziesiąt tysięcy).
Przeszeregowanie jest możliwe w odniesieniu do stanowiska służbowego, dla którego określono kilka stopni wojskowych. Faktycznie proces ten sprowadza się do wydania decyzji przez właściwy organ wojskowy o mianowaniu żołnierza na bezpośrednio wyższy stopień wojskowy.
Proces awansowy jest wszczynany przez dowódcę jednostki wojskowej, w której żołnierz pozostaje na ewidencji. Dowódca występuje z wnioskiem o zmianę zaszeregowania, po dokonaniu ustawowych przesłanek umożliwiających to przeszeregowanie, tj. po uwzględnieniu stażu służby oraz ocen z opiniowania służbowego. Wnioski te będą następnie kierowane do organu właściwego do mianowania żołnierza na wyższy stopień wojskowy. Proces zmiany zaszeregowania będzie się kończył decyzją o mianowaniu żołnierza oraz po stwierdzeniu tego faktu, dla celów ewidencyjno – finansowych, w rozkazie dziennym dowódcy.
Szczegóły powinni być określone w wytycznych dyrektora Departamentu Kadr, które zazwyczaj w spornych kwestiach były wysyłane do jednostek i instytucji wojskowych. – Do tej pory nie otrzymaliśmy takiego dokumentu - informuje st. chor. sztab. Grzegorz Korzeniewski, przewodniczący Kolegium Dziekanów Korpusu Podoficerów Zawodowych. Ufam, że dowódcy będę wyznaczali do mianowania najlepszych, bo taka była idea zmian w ustawie.
Nie każdy więc, kto spełnia wymagania ustalone w przepisach będzie awansowany. Nie jest wykluczone, że tysiące żołnierzy dowie się o otrzymaniu kolejnej belki jeszcze przed wyborami, ale kolejka belka pojawi się na żołnierskich naramiennikach dopiero 11 Listopada. Taki awans to co najmniej kilkadziesiąt zł podwyżki uposażenia zasadniczego.
Szeregowy awansowany po pół roku - w razie mobilizacji i wojny
Niedawno na stronie Rządowego Centrum Legislacji opublikowano projekt rozporządzenia MON w sprawie mianowania żołnierzy zawodowych w razie ogłoszenia mobilizacji, stanu wojennego i wojny.
W razie mobilizacji, stanu wojennego lub wojny na stopień wojskowy podporucznika mianowania dokonuje naczelny dowódca sił zbrojnych; generałów (admirałów) mianuje prezydent na wniosek naczelnego dowódcy; na pozostałe stopnie nominacji dokonuje odpowiednio minister obrony narodowej lub naczelny dowódca, a także właściwy dowódca jednostki wojskowej.
Projekt rozporządzenia przewiduje, że warunkiem mianowania w korpusie podoficerów jest posiadanie przez żołnierza wykształcenia co najmniej średniego lub średniego branżowego, ukończenie kursu podoficerskiego, zdanie egzaminu podoficerskiego, otrzymanie pozytywnej opinii służbowej na zakończenie kształcenia prowadzonego w ramach tego kursu oraz posiadanie nieposzlakowanej opinii.
W korpusie oficerskim warunki to posiadanie przez żołnierza tytułu zawodowego magistra lub magistra inżyniera lub równorzędnego tytułu zawodowego, ukończenie studiów w uczelni wojskowej lub kursu oficerskiego, zdanie egzaminu oficerskiego, otrzymanie pozytywnej opinii służbowej na zakończenie studiów lub kształcenia prowadzonego w ramach tego kursu oraz posiadanie nieposzlakowanej opinii.
Warunkiem mianowania na wyższy stopień wojskowy jest także spełnienie kryteriów wymaganych do wyznaczenia żołnierza na wyższe stanowisko służbowe, z wyjątkiem gdy mianowanie następuje w ramach zmiany zaszeregowania na zajmowanym stanowisku służbowym. Niezbędna jest też pozytywna opinia służbowa.
Między wyznaczeniem na kolejny stopień a poprzednim awansem musi upłynąć: w przypadku szeregowych sześć miesięcy; w przypadku podoficerów młodszych – zależnie od przypadku - 2-6 miesięcy; w przypadku podoficerów starszych 3-9 miesięcy; oficerów młodszych 6-12 miesięcy; oficerów starszych 12-15 miesięcy, a generałów co najmniej 18 miesięcy (w przypadkach uzasadnionych warunkami służby co najmniej 15 miesięcy).
W projekcie rozporządzenia proponuje się, "aby w przypadkach uzasadnionych warunkami służby i potrzebami sił zbrojnych, w szczególności jeżeli istnieje konieczność niezwłocznego uzupełnienia stanowisk służbowych w jednostkach wojskowych, odstąpić od spełnienia warunków, przewidzianych do mianowania żołnierzy w korpusach podoficerów i oficerów, z wyjątkiem wymogów zdania egzaminu podoficerskiego lub oficerskiego oraz posiadania nieposzlakowanej opinii".
Projektowane rozporządzenie ma zastąpić rozporządzenie z 16 stycznia 2004 r. do ustawy o służbie wojskowej żołnierzy zawodowych, które na mocy ustawy o obronie ojczyzny utraci moc najpóźniej 23 października bieżącego roku. R.Ch.
zdjęcie: 1 BLog.